Từ Mãn Thương rất hài lòng với thái độ của Khương Lăng, ông cúi đầu uống
thêm một ngụm trà, hương hoa nhài giúp xoa dịu cảm giác căng thẳng trong
ông: “Cô khá lắm, người trẻ tuổi mà biết tôn trọng người già. Không giống cái
cậu Tiểu Lương kia, phô trương, chẳng ra làm sao. Cậu ta hỏi tôi mà cứ như
thẩm vấn phạm nhân ấy, hừ!”
“Bác Từ, bác nhận được nhiều giấy khen thật đấy” Khương Lăng biết Từ Mãn
Thương đang trút bỏ sự bất mãn với Lương Hữu Huấn, cô lập tức chuyển đề
tài, chỉ vào những tấm bằng khen trên tường, trong giọng nói mang theo sự
kính nể từ tận đáy lòng.
Từ Mãn Thương được khen đến mức mặt mày rạng rỡ, nhưng miệng vẫn khiêm
tốn: “Chuyện cũ rồi, chuyện cũ rồi, đều là thành tích năm xưa cả thôi”
“Tuy bác đã về hưu, nhưng sự kiên định với chức trách người cảnh sát, sự gìn
giữ trật tự xã hội vẫn là dấu ấn khắc sâu trong xương tủy bác, cũng là tấm
gương để hậu bối chúng cháu học tập” Khương Lăng đúng lúc tiếp lời.
Từ Mãn Thương khẽ gật đầu, khóe miệng mỉm cười, bờ vai đang căng cứng thả
lỏng đi nhiều, đầu ngón tay lạnh lẽo cũng ấm lại đôi chút. Ông như được đắm
mình trong vinh quang ngày cũ, điều này khiến cả người ông phấn chấn hẳn
lên.
Bước đầu tiên đã thuận lợi hoàn thành. Khương Lăng bắt đầu dẫn dắt cuộc
thẩm vấn sang giai đoạn tiếp theo.
Khương Lăng chuyển giọng, ngữ khí trở nên ngưng trọng: “Bác Từ, năm xưa
bác bảo vệ nhà máy thép, dũng cảm đấu lại kẻ bắt cóc, trong lòng bác lúc đó
có phải luôn nghĩ về chức trách của người cảnh sát không?”
Từ Mãn Thương gật đầu, có chút kiêu hãnh: “Không sai. Chức trách của cảnh
sát, dù là quá khứ hay hiện tại, đều là bảo vệ một phương bình yên, gìn giữ trật
tự xã hội. Đó là cốt cách, là linh hồn của cảnh sát chúng ta”
“Vậy bác nói xem,” Giọng Khương Lăng không cao, nhưng từng chữ rõ ràng,
“Nếu có người, vì một mục đích nào đó, chẳng hạn như tự cho là để ‘chữa
bệnh’, hoặc để cảnh tỉnh điều gì đó, mà lại lén bỏ kịch độc ngay đối diện Cục
Công an, ngay tại nơi hàng xóm láng giềng ăn sáng mỗi ngày, khiến người vô
tội phải nhập viện, sống chết chưa rõ. Bác cảm thấy, hành động này là gì?”
Cả người Từ Mãn Thương bỗng nhiên cứng đờ.
Khương Lăng tiếp tục truy vấn: “11 người trúng độc, trong đó một người vẫn
đang cấp cứu, chưa rõ sống chết. Bác cảm thấy, đây là gì?”
Từ Mãn Thương dời ánh mắt lên những tấm giấy khen trên tường, nhưng rất
nhanh lại phải quay đi, tựa như những tấm giấy khen ấy đang thiêu đốt ánh
nhìn của ông.
Khương Lăng quyết định gia tăng sức ép: “Người sống chết chưa rõ kia, bác
hẳn là có quen biết, là bác Lưu Nhạc Sinh. Ông ấy là giáo viên về hưu, sống
cùng con trai và cháu nội. Đứa cháu trai mới bắt đầu học đàn violin, lúc đầu
kéo đàn không hay lắm, ồn đến mức Đỗ Qua Tử phải lên lầu đập cửa. Quan hệ
giữa bác và ông ấy cũng không tệ, đúng không ạ? Hiện giờ chưa biết bác Lưu
có qua khỏi hay không, cháu nội ông ấy cũng chẳng còn tâm trạng luyện đàn,
ngày nào cũng hỏi bao giờ ông nội mới về”
Thân thể Từ Mãn Thương chấn động mạnh.
Nghe thấy cái tên Lưu Nhạc Sinh, môi ông run run muốn nói gì đó, nhưng rồi
lại bị một luồng suy nghĩ hỗn loạn chặn lại.
Ánh mắt Khương Lăng trở nên sắc bén: “Bác là một lão hình cảnh, xin bác cho
cháu biết, hành vi đầu độc này có phạm pháp không?”
Một lúc lâu sau, Từ Mãn Thương rốt cuộc cũng gian nan gật đầu: “Phạm pháp”
“Vậy bác nói xem, hành vi phạm pháp này,” Khương Lăng nhìn chằm chằm ông,
giọng trầm xuống, “Là thống nhất với chức trách cảnh sát, hay là đi ngược lại
nó?”
Từ Mãn Thương rơi vào trầm tư hồi lâu.
Khương Lăng đợi hai phút, sau đó lại đặt câu hỏi: “Cháu cảm thấy, hành vi này
đi ngược lại với chức trách cảnh sát, phá hủy trật tự xã hội, làm cho khu Bình
An không còn bình an nữa, đúng không bác?”
“Phá hoại. không còn bình an” Từ Mãn Thương lẩm bẩm lặp lại hai cụm từ
này, sự mê mang và thống khổ trong mắt ngày càng sâu.
Lý trí còn sót lại đang giằng co điên cuồng trong đầu ông:
Ông đầu độc là để trị tận gốc căn bệnh, là để gióng lên hồi chuông cảnh báo,
để nhiều người thấy được vấn đề tồn tại của khu Bình An, chẳng phải thế là
duy trì trật tự xã hội sao? Tại sao cô cảnh sát Khương Lăng trước mặt lại nói
những gì ông làm là đi ngược lại chức trách, là phá hủy trật tự xã hội?
Vừa rồi, dường như chính miệng ông đã thừa nhận hành vi đó là phạm pháp.
Chẳng lẽ ông đã trở thành loại tội phạm mà năm xưa ông căm ghét nhất?
Tư duy hỗn loạn va chạm với thực tế khiến trán Từ Mãn Thương dần rịn mồ hôi
lạnh.
Nhận thấy nội tâm Từ Mãn Thương đang giao chiến kịch liệt, sự tự nhận thức
của ông đang lung lay, Khương Lăng dùng ánh mắt ra hiệu cho Lưu Hạo Nhiên
lên tiếng.
“Bác Từ, cháu muốn mời bác nghe một chút tiếng nói của nạn nhân và người
nhà” Lưu Hạo Nhiên lấy từ dưới bàn làm việc lên một chiếc máy ghi âm, ấn nút
phát.
“Là kẻ sát nhân thiên lôi đánh nào bỏ độc vào sữa đậu nành thế không biết!
Hại vợ tôi đến giờ vẫn còn tiêu chảy mỗi ngày, phải xin nghỉ ốm cả tuần nay.
Đơn vị vợ tôi là xưởng tư nhân, nhân sự bên đó nói nếu còn nghỉ nữa sẽ sa thải
cô ấy. Các anh nói xem, nhà chúng tôi biết làm sao bây giờ?”
“Đồng chí cảnh sát, tôi sợ thật sự rồi. Giờ cứ nhìn thấy sữa đậu nành là tôi
buồn nôn, tôi cũng chẳng dám ăn cơm hàng cháo chợ nữa, ám ảnh tâm lý
quá”
“Hu hu hu. Tôi đúng là đen đủi tám đời! Uống bát sữa đậu nành mà phải vào
ICU, rửa ruột, tiêm thuốc, mất toi nửa cái mạng. Thằng khốn nạn nào lại đi hại
người thế này? Cái khu tập thể rách nát này còn mặt mũi nào gọi là Bình An,
bình an cái rắm! Tôi về sẽ bán nhà, tuyệt đối không ở đây nữa”
Ánh mắt Từ Mãn Thương tối sầm, sắc mặt ngày càng u ám.
Cho đến khi máy ghi âm truyền đến một tiếng thở dốc yếu ớt quen thuộc, cả
người ông như chết lặng.
“Khụ khụ khụ. Tôi già rồi, chết thì chết, tôi chỉ luyến tiếc đứa cháu nội. Nó
bảo nó muốn trở thành nghệ sĩ vĩ đại, tôi thực sự muốn nhìn nó lên đài biểu
diễn”
“Lão Lưu!”
“Là giọng của lão Lưu”
“Tôi, tôi không phải. À, không! Tôi đó là” Từ Mãn Thương bắt đầu nói năng
lộn xộn.
Ông ôm lấy đầu, ngón tay luồn sâu vào mái tóc hoa râm, dùng sức giật mạnh
như muốn lôi những ý niệm hỗn loạn, thống khổ kia ra khỏi đầu.
“Tôi là vì. vì muốn dùng thuốc mạnh, trị. trị” Ông lắp bắp chữ “trị” cả
buổi, nhưng làm thế nào cũng không nói ra được hai chữ “tiệt nọc”.
Cái logic “chính nghĩa” mà ông tỉ mỉ xây dựng để chống đỡ cho hành vi của
mình, cuối cùng đã sụp đổ trước những lời khiển trách của nạn nhân.
Khương Lăng không ép sát.
Cô lặng lẽ nhìn ông lão từng một thời uy nghiêm nay đang đau khổ khom lưng,
đôi mắt như con thú hoang bị vây khốn trong bẫy rập đang tuyệt vọng giãy
giụa.
Thư Sách
Hồi lâu sau, giọng cô lại vang lên, rất nhẹ, nhưng rất rõ ràng.
Lời cô nói không phải chất vấn, mà mang theo sự dẫn dắt ấm áp nhưng đầy
sức nặng.
“Bác Từ, cháu biết, trong lòng bác luôn có khu Bình An. Bác hy vọng nó tốt
đẹp, hy vọng nó bình yên, trật tự hơn bất kỳ ai, đúng không?”
“Nhìn từng tòa nhà ở Bình An được xây lên, nhìn từng con đường được sửa
sang, nhìn từng cái cây được trồng xuống, bác có cảm thấy rất thành tựu
không?”
135-loi-thu-toi-cua-nguoi-bao-vehtml]
“Nhưng mà, nhà cửa, khu phố cũng giống như con người, đều sẽ già đi. Gạch
tường ngoài sẽ phong hóa, mái nhà sẽ dột, đường xá sẽ hỏng, cây cối cũng sẽ
chết. Hết lớp người này đến lớp người khác đến rồi đi, khu dân cư đã xây
dựng 40 năm này, cũng già rồi”
Khương Lăng nói trúng tim đen của Từ Mãn Thương. Sự đồng cảm cao độ
khiến thân thể Từ Mãn Thương run lên bần bật, tiếng thở dài dồn nén bật ra từ
sâu trong cổ họng: “Đúng vậy, Bình An già rồi. Giống như tôi, già rồi!”
Giọng Khương Lăng mang theo vẻ thương xót: “Sinh lão bệnh tử là quy luật tự
nhiên. Chúng ta không thể ngăn cản thời đại tiến bộ, cũng không thể ngăn cản
khu phố đi đến hồi suy vong”
Từ Mãn Thương đột ngột ngẩng đầu, nhìn chằm chằm Khương Lăng: “Không!
Tôi có thể”
Khương Lăng hỏi lại: “Bác có thể làm gì?”
Tinh thần Từ Mãn Thương bỗng phấn chấn hẳn lên: “Tôi muốn kêu gọi, để mọi
người coi trọng Bình An, để chính quyền chú ý đến Bình An. Chỉ cần công
chúng chú ý, chỉ cần chính quyền ngó tới, Bình An của chúng ta có thể được
làm đường, được chỉnh trang, lại tỏa sáng sức sống một lần nữa”
Khương Lăng nói: “Đúng, ý tưởng của bác là đúng. Cháu đã đặc biệt đến tòa
thị chính tìm hiểu, sang năm thành phố sẽ khởi động dự án cải tạo khu dân cư
cũ, khu Bình An của chúng ta có tên trong danh sách đó”
Từ Mãn Thương chấn động: “Thật sao?”
Khương Lăng gật đầu: “Thật ạ”
Trong mắt Từ Mãn Thương lóe lên ánh sáng kích động: “A, cảm ơn chính phủ,
cảm ơn Đảng, Bình An của chúng ta cuối cùng cũng được cải tạo rồi!”
Khương Lăng chỉ vào máy ghi âm: “Bác Từ, bác từng là người cảnh sát ưu tú
nhất, bác rõ hơn ai hết trật tự xã hội chân chính cần dựa vào cái gì để bảo vệ.
Dựa vào pháp luật, dựa vào những con đường phản ánh chính thống, sự kêu
gọi quang minh chính đại, dựa vào sự kính sợ đối với từng sinh mạng. chứ
không phải là hành vi đầu độc gây ra sự hoảng loạn và hỗn loạn cho mọi
người”
“Hiện tại, khu Bình An cần một sự thật”
Khương Lăng bắt đầu tung đòn quyết định, giọng nói mang theo áp lực sâu
sắc: “Xin bác hãy nói cho cháu biết, tối ngày 24 rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì?
Ai là người đã bỏ độc vào túi bột đậu? Chỉ khi nói ra sự thật, bác mới thực sự
không hổ thẹn với bộ cảnh phục bác đã mặc cả đời, không hổ thẹn với khu
Bình An mà bác muốn bảo vệ. Đây mới là điều mà hiện tại. với tư cách là một
người cảnh sát quang vinh, bác thực sự nên làm!”
Lời nói của Khương Lăng như một bàn tay ấm áp, nắm lấy tư duy hỗn loạn của
Từ Mãn Thương dắt ông bước ra khỏi khu rừng đầy sương mù.
Khương Lăng không nhắc đến hai chữ “nhận tội”, cô nhấn mạnh vào “sự thật”.
Cô không bắt ông thú nhận, mà nhấn mạnh việc “không hổ thẹn với bộ cảnh
phục”, “bảo vệ Bình An”.
Cô nói, ông là một người cảnh sát quang vinh.
Từ Mãn Thương từ từ ngẩng đầu, những nếp nhăn trên mặt càng thêm hằn
sâu. Ông nhìn tờ giấy khen từng đại diện cho khoảnh khắc vinh quang trong sự
nghiệp trên tường, rồi lại cúi đầu nhìn bộ cảnh phục cũ kỹ bạc màu trên người.
“Tôi” Giọng ông vỡ vụn, mang theo nỗi bi thương nồng đậm, “Tôi có lỗi với lão
Lưu, có lỗi với bà con lối xóm, tôi có lỗi với bộ quần áo này”
Ông vươn ngón tay run rẩy, chỉ vào giấy khen trên tường, rồi lại chỉ vào chính
mình, cuối cùng ôm lấy mặt. Giọng nói run rẩy chậm chạp của ông vang vọng
trong phòng thẩm vấn được bố trí gần như dịu dàng, tràn ngập sự hối hận và
đau đớn vô tận. Tựa như con diều chao đảo trong mưa gió, bất cứ lúc nào
cũng có thể đứt dây mà rơi xuống.
“Là tôi, là tôi bỏ thuốc. Tôi muốn cho họ, muốn cho tất cả mọi người trong tòa
nhà Cục Công an đối diện nhìn thấy, làm cho bọn họ tỉnh ra. Khu Bình An thực
sự già rồi, tôi không thể để nó chết giống như Tú Lan, tôi phải dùng thuốc
mạnh để cứu nó”
Khương Lăng lặng lẽ lắng nghe, không ngắt lời.
Lý Chấn Lương nhanh chóng ghi chép vào biên bản.
Lưu Hạo Nhiên khẽ thở dài, nhắm hai mắt lại.
Ngoài cửa sổ, màn đêm buông xuống, nuốt chửng hình dáng cuối cùng của
cây bạch quả già nua ở khu Bình An.
Tiếng ve kêu râm ran xé toạc không gian mùa hạ, nhưng khu phố Bình An lại
bao trùm một bầu không khí khác hẳn ngày thường – sự trầm tĩnh sau cơn
bão táp. Tờ thông báo tình hình vụ án với lời lẽ nghiêm cẩn của Cục Công an
thành phố được dán trên bảng tin, mép giấy bị nắng làm cho hơi cong lại.
Từ Mãn Thương do mắc bệnh Alzheimer, thời điểm gây án đang trong giai
đoạn phát bệnh. Hành vi phạm tội bị chi phối bởi hoang tưởng, mất khả năng
nhận thức và kiểm soát thực tế, cuối cùng được xác định là không có năng lực
trách nhiệm hình sự. Viện kiểm sát ra quyết định không khởi tố, đồng thời ban
hành “Quyết định bắt buộc chữa bệnh”, giao trách nhiệm áp dụng biện pháp
chữa bệnh bắt buộc đối với Từ Mãn Thương cho đến khi rối loạn tâm thần
được loại bỏ và không còn gây nguy hại cho xã hội.
Từ Mãn Thương được đưa vào Bệnh viện An Khang thuộc Sở Công an tỉnh để
điều trị. Ông lão Lưu Nhạc Sinh – người bị trúng độc nặng nhất – đã hồi phục
sức khỏe và xuất viện. Từ Vi Quần đã đến từng nhà nạn nhân thăm hỏi, chân
thành xin lỗi và chi trả bồi thường dân sự, cuối cùng cũng nhận được sự thông
cảm của tất cả nạn nhân và gia đình.
Sóng gió ở khu Bình An dần lắng xuống trong nhịp sống thường nhật cơm áo
gạo tiền.
Nhưng những gợn sóng từ vụ án này lại lan tỏa ra ngoài, lấy khu Bình An làm
trung tâm.
Dưới sự chủ trì của Cục Công an thành phố, một văn bản có tiêu đề đỏ mang
tên “Ý kiến thực hiện về việc tăng cường cơ chế liên động phòng chống trị an
cơ sở và quan tâm đến nhóm người đặc thù (thí điểm)” được hỏa tốc soạn
thảo và gửi xuống các phường.
Tất cả cảnh sát thuộc Chi đội Hình sự, đứng đầu là Lôi Kiêu, đều được phân
chia khu vực phụ trách. Mỗi tuần bắt buộc phải có một ngày xuống cơ sở,
xuống khu phố, phối hợp tuần tra cùng cán bộ tổ dân phố và các quản lý viên
chuyên trách là công nhân viên chức nghỉ hưu.
Dựa trên mô hình đánh giá chỉ số tâm lý tội phạm do đội của Khương Lăng
xây dựng, cơ quan chức năng tiến hành sàng lọc những người gặp biến cố lớn
trong cuộc sống tại khu dân cư như thất nghiệp, mất con một, bệnh nặng hoặc
có bệnh lý tâm thần tiềm ẩn nguy cơ hành vi nguy hiểm. Trong đó, tên của Hồ
Quảng Chí và Trần Thúy Mai ở khu Bình An cũng xuất hiện, và được đánh dấu
“chú ý trọng điểm”.
Đồng thời, thành lập “chuyến xe giải vây”, các ban ngành như dân chính, lao
động, y tế cử chuyên viên thường trú tại văn phòng phường, thực hiện hỗ trợ
theo phương châm “mỗi người một hồ sơ” đối với những người nằm trong kho
dự báo.
Khương Lăng và Lưu Hạo Nhiên, dưới sự dẫn đường của cán sự Vương, bước
vào căn phòng nhỏ nồng nặc mùi giấy cũ và ẩm mốc của Hồ Quảng Chí.