Chuyện công việc, nếu ngay từ đầu ai nhờ vả mình cũng đồng ý thì sau này sẽ

có hàng tá việc làm không xuể. Mà toàn là việc của người khác. Tuyệt đối

không thể tạo tiền lệ này, ở đây không phải nơi chuyên điền hộ đơn từ.

Đám đông đang xếp hàng nghe vậy liền tản ra. Có người còn chạy lại chặn

đường Đỗ Tư Khổ: “Đồng chí nhỏ này, tôi có dư mấy tờ phiếu tắm, cô giúp tôi

điền một chút, tôi biếu cô phiếu tắm này” Có phiếu tắm là có thể vào nhà tắm

công cộng kỳ cọ thoải mái rồi.

Tư Khổ đáp: “Đồng chí ơi, việc này tôi không tự quyết định được, để tôi đi hỏi

sư phụ đã, lát nữa trả lời anh sau có được không?” Bất kể ai nhờ, cô cũng chỉ

một câu duy nhất: Để đi hỏi sư phụ.

Đám người ban nãy có kẻ đã bắt đầu tự điền, có kẻ không bỏ cuộc, cứ lẽo đẽo

đi theo Tư Khổ để xem sư phụ cô là ai. Chẳng mấy chốc, Tư Khổ đã tìm thấy

anh Bằng ở vị trí làm việc cũ.

Tư Khổ đếm thử, có mười người đi theo mình. Anh Bằng làm ở phân xưởng 1

đã vài năm, kỹ thuật khá, mà danh tiếng còn vang xa hơn cả tay nghề: một gã

keo kiệt nổi danh. Phiếu lương thực, phiếu vải, phiếu dầu xưởng phát, anh ta

đều mang hết về nhà, bình thường ngoài tiền ăn thì không tiêu một xu lẻ.

Xưởng phát phiếu xem phim thì đi xem, phát phiếu tắm thì đi tắm. Bảo anh ta

tự bỏ tiền túi ra mua á? Không bao giờ!

“Anh Bằng ơi, các anh ấy bảo không biết điền đơn, nhờ em giúp ạ” Tư Khổ chủ

động lên tiếng. Mười người này theo đến tận đây chứng tỏ việc điền đơn là khó

khăn thật. Có thể giúp.

Anh Bằng liếc nhìn mười người đó, rồi nhìn Tư Khổ, đoạn nói: “Chúng tôi điền

đơn giúp các anh, các anh mời chúng tôi bữa cơm trưa, không lỗ chứ?” “Không

lỗ, không lỗ!” Mười người góp tiền một bữa cơm thì chẳng đáng bao nhiêu. Thế

là cả buổi sáng, Tư Khổ bận rộn với đống đơn đăng ký.

Tại đồn công an. “Dì ơi, con thấy làm hộ khẩu ký gửi (寄挂户口) tiện hơn đấy ạ”

Vu Nguyệt Oanh nói. Mẹ Đỗ biết chứ, lúc nãy nghe đồng chí công an giải thích

rồi. Nhưng hộ khẩu tạm trú thời hạn ngắn, trước khi hết hạn lại phải đi làm lại

một lần nữa. Nếu ở lâu thì làm hộ khẩu ký gửi là tốt nhất, phải nhập vào nhà

họ Đỗ. Sau này Nguyệt Oanh có thể làm việc ở đây, quả thực thuận tiện hơn

nhiều.

Nhưng đồng chí công an cũng dặn rõ: Nếu làm hộ khẩu ký gửi, sau này nếu lý

lịch gia đình hay thành phần của Nguyệt Oanh có vấn đề gì thì nhà họ Đỗ sẽ bị

liên lụy. Mẹ Đỗ sẵn lòng cho Nguyệt Oanh ở nhờ nhưng không muốn vì cô cháu

này mà rước họa vào thân. Nhà họ Vu ở đại đội Ngũ Câu xa tít tắp, ai mà biết

họ hàng hang hốc nhà đó có ai thành phần không tốt hay phạm tội gì không.

Thời buổi kiểm tra gắt gao này, bà không dám làm liều.

“Đồng chí ơi, cho tôi xin tờ khai hộ khẩu tạm trú (暂时户口) thôi ạ” Mẹ Đỗ nói.

Vu Nguyệt Oanh ấm ức trong lòng. Rõ ràng hộ khẩu ký gửi tốt hơn, có thể tìm

việc, sau này lấy chồng nếu không chuyển đi thì con cái còn được học hành ở

đây nữa. “Dì ơi, hay là mình cân nhắc thêm chút nữa, cứ lo việc của em họ

trước đã” Nguyệt Oanh khẽ khàng gợi ý, định bụng lát nữa sẽ khuyên dì sau.

Mẹ Đỗ vẫn kiên quyết lấy tờ khai hộ khẩu tạm trú. Công an bảo còn phải ra

phường xin giấy chứng nhận. Hôm qua trên phường có thấy nói gì đâu, hèn chi

lát nữa lại phải đi chuyến nữa. “Đồng chí ơi, tôi còn chuyện này, con gái tôi bảo

tìm được việc làm tạm thời ở nhà máy dệt, mấy ngày không về nhà rồi, cũng

chẳng nói là nhà máy nào. Đồng chí có thể tra giúp tôi quanh đây có những

nhà máy dệt nào không ạ?”

Xưởng cơ khí. Đỗ Tư Khổ hỏi han kỹ lưỡng, chữ lại đẹp. Mười người nhờ điền

đơn cực kỳ hài lòng, trưa đó hào phóng mời Tư Khổ và anh Bằng một bữa ra

trò: một mặn một chay, cơm trắng đầy bát, không lấy canh, cũng chẳng đắt đỏ

gì.

60/chuong-34.html]

“Tiểu Đỗ, chữ em đẹp thế này sao lại vào phân xưởng, sao không sang bên

hành chính?” “Đúng đấy, ngồi văn phòng chẳng sướng hơn à?” Tư Khổ cười:

“Làm ở phân xưởng cũng tốt mà anh” Anh Bằng ăn xong quẹt mỏ: “Cái tòa nhà

hành chính đó đâu phải muốn vào là vào được. Ai chẳng biết làm ở đó sướng,

nhưng toàn là ‘con ông cháu cha’ cả đấy” Quan hệ không cứng thì đừng hòng

nhét chân vào.

Dư Phượng Mẫn và Viên Tú Hồng thấy Tư Khổ đang ăn với đồng nghiệp cùng

xưởng nên không qua làm phiền, hai người ngồi bàn khác. Ăn xong, đợi mười

người kia đi hết, anh Bằng mới bảo Tư Khổ: “Tiểu Đỗ, chiều nay em qua phòng

tài vụ lộ mặt một tí, mai phát lương rồi” Xem có được nhận không. Tư Khổ gật

đầu: “Vâng ạ” Cô mới vào làm ba ngày, không biết tài vụ có phát lương không?

Anh Bằng nhắc nhở: “Tính từ ngày đầu tiên em vào xưởng. Mà này,” anh nói

nhỏ, “Chuyện xin nghỉ đừng có nhắc đến” Bên Tổng vụ duyệt phép, phòng tài

vụ không biết đâu.

Tư Khổ hiểu ý. Anh Bằng dặn thêm: “Đừng đi sớm quá, sau 2 giờ chiều hãy đi.

Mà bọn người phòng tài vụ khó tính lắm, lát nữa em cứ nghe họ nói thôi, dù họ

có nổi cáu cũng phải nhịn” Nếu không, sau này mỗi tháng đi lĩnh lương đều bị

làm khó dễ cho mà xem. “Anh Bằng, nếu lĩnh được lương, tối em mời anh đi ăn”

“Được quá!” Anh Bằng cười hớn hở, nhưng chợt nghĩ Tư Khổ mới làm vài ngày

chẳng được bao nhiêu tiền, ăn của em nó cũng kỳ. Anh tặc lưỡi: “Để tháng sau

nhận đủ lương rồi mời, tháng này thôi đi”

Buổi chiều, phòng tài vụ. Phòng tài vụ toàn phụ nữ, trưởng phòng tài vụ cực kỳ

ghê gớm, người ở các phòng ban và phân xưởng khác đều sợ bà ta. Mai phát

lương nên phòng này bận tối mắt tối mũi. Trưởng phòng đã cùng người của đội

bảo vệ đi rút tiền rồi. Người ở lại trực là Tiểu Từ, tên Từ Lệ Liên, lính mới vừa

vào xưởng năm nay. Một lính mới mà được phân vào phòng tài vụ béo bở này,

chắc chắn sau lưng phải có người chống lưng.

Cửa khép không chặt, có người đẩy cửa bước vào. Từ Lệ Liên đang mải đọc

báo, nghe tiếng động sau lưng tưởng trưởng phòng về, sợ quá vội vàng quăng

tờ báo xuống bàn, vơ đại đống hóa đơn bên cạnh giả vờ đang kiểm tra. “Thủ

quỹ Từ” Giọng đàn ông. Từ Lệ Liên nghe ra không phải giọng trưởng phòng thì

lấy lại bình tĩnh ngay lập tức. Cô ta gạt đống hóa đơn sang một bên, đứng phắt

dậy: “Nơi trọng yếu của phòng tài vụ, ai cho anh xông vào, không biết gõ cửa

à!” Người đàn ông kia lùi ra ngoài, gõ cửa.

Đỗ Tư Khổ vừa tới nơi thì chứng kiến cảnh này. Dư Phượng Mẫn đi cùng cô, hai

người vào xưởng cùng ngày, có hỏi lương thì hỏi luôn một thể. Từ Lệ Liên chỉnh

đốn lại tư thế, ngồi thẳng lưng, hất cằm: “Vào đi” Người đàn ông bước vào.

Trong phòng đang có người, Tư Khổ định đợi người trước nói xong mới vào,

nhưng Phượng Mẫn tính nóng nảy, kéo tuột cô vào luôn. “Đồng chí ơi, chúng

tôi là công nhân mới vào xưởng, đến hỏi chút về tiền lương ạ” Phượng Mẫn

nhanh nhảu.

Từ Lệ Liên đưa mắt nhìn hai người. Khi nhìn đến Đỗ Tư Khổ, cô ta sững sờ một

chút. Tư Khổ cũng khá ngạc nhiên, đây chẳng phải cô gái “nạn nhân” hôm nọ

sao, hóa ra làm ở phòng tài vụ. Cô giữ vẻ mặt bình thản như chưa từng gặp cô

ta, lặng lẽ đứng sang một bên.

Thình lình gặp Tư Khổ, Từ Lệ Liên hơi hoảng, nhưng nghe Phượng Mẫn bảo hai

người là công nhân mới vào, cô ta khẽ thở phào. Công nhân mới chắc chẳng

quen biết ai, không thể đi rêu rao chuyện của cô ta được. Vả lại hai ngày nay

trong xưởng cũng chẳng thấy tăm hơi tiếng gió gì. Từ Lệ Liên bình tĩnh lại:

“Đến trước đến sau, tôi giải quyết việc của anh này trước, hai cô ra ngoài chờ

một chút”

Lời này không sai vào đâu được. Phượng Mẫn cũng thấy có lý, lại kéo Tư Khổ

ra ngoài. Nhưng trước khi đi không quên dặn anh chàng vào trước: “Đồng chí

ơi, nhanh lên nhé, chúng tôi có việc gấp” Chuyện lương lậu là việc gấp, việc đại

sự. “Được rồi” Giọng người đàn ông ôn tồn, dễ nghe, nhưng ngoại hình thì bình

thường, dáng người tầm trung, đeo kính khiến đôi mắt trông nhỏ xíu.

Tư Khổ tiện tay khép cửa lại. Tiếng nói bên trong vẫn vẳng ra ngoài. Hình như

là muốn ứng trước tiền lương. Giọng cô nhân viên tài vụ gắt lên: “Đồng chí

Mạnh, trưởng phòng của chúng tôi không có ở đây, chuyện anh muốn ứng

lương tôi không quyết định được, mai phát lương anh tự đi mà hỏi trưởng

phòng”

Một lát sau, anh chàng hiền lành kia bước ra, gật đầu chào Tư Khổ và Phượng

Mẫn rồi bỏ đi. Việc không thành. Tư Khổ và Phượng Mẫn bước vào. Phượng

Mẫn nhanh mồm nhanh miệng, thường thì Tư Khổ chẳng tranh nói được với cô

bạn này. “Các cô vào xưởng từ ngày mấy?” “Ngày 11 làm thủ tục, 12 dọn đồ

qua ạ” Phượng Mẫn nói ngày 11 là tính theo giấy giới thiệu. “Tính đến mai là

năm ngày,” Từ Lệ Liên hỏi tiếp, “Lương tháng bao nhiêu?” “25 đồng ạ”

Một tháng nghỉ 4 ngày, xưởng cơ khí nghỉ chủ nhật. Trưởng phòng tài vụ từng

bảo mùa đông vắng việc thì sẽ nghỉ luân phiên. Từ Lệ Liên nhẩm tính: một

tháng 25 đồng, trừ 4 ngày nghỉ thì một ngày tầm 1 đồng, làm 5 ngày thì trả 5

đồng. “Vậy lương tháng này của các cô là 5 đồng” Từ Lệ Liên lấy danh sách

lương ra, nhìn Tư Khổ: “Cô tên là gì?” “Đỗ Tư Khổ ạ” “Còn cô?” “Dư Phượng

Mẫn”

Viết thế nào nhỉ? Từ Lệ Liên lười, đưa luôn danh sách lương qua: “Các cô tự

điền tên mình vào đi” Hai người điền tên xong. Từ Lệ Liên kẹp thêm hai phiếu

lương phụ vào xấp phiếu lương ngày mai, thế là Tư Khổ và Phượng Mẫn có thể

lĩnh lương rồi. Từ Lệ Liên cất phiếu lương đi, bảo: “Xong rồi đấy” Thấy hai

người định đi, cô ta bỗng gọi: “Đỗ Tư Khổ, cô ở lại một chút”